1915

De eerste vermelding van Nederland in een Soefi publicatie komt uit het Engelse tijdschrift ‘Sufi’. Het is de periode waarin Hazrat Inayat Khan in Londen woonde (1914 – 1920):

“Mr. Anthonie Artz has been elected as the representative of the Literary Section (Sufi Order) in Holland and Mme. Khorshed de Ravalieu the representative of the Musical Section in the same country”. [1]

Anthonie Artz was een Nederlands kunsthandelaar die in London woonde. Khourshed de Ravalieu was de artiestennaam van zijn vrouw (ze was zangeres en speelde piano), die geboren was als Elisabeth Pop[2].

Khourshed de Ravalieu, de latere Raden Ayou Jodjana, tijdens de Londense periode, spelend op de tampura

De functie van Nationaal Vertegenwoordiger was in die tijd overigens nog een duobaan. Zo was er een ‘literaire vertegenwoordiger’, d.w.z. degene die over de teksten van de Sufi Orde ging (en daarmee een vertegenwoordiger van het gedachtegoed ofwel de ’leer’) en een ‘muzikaal vertegenwoordiger’. De nadruk op het muzikale aspect van de Sufi mystiek was in die tijd nog heel sterk. Later zou het denken in termen van ‘The Message’ de overhand nemen. Overigens woonde het echtpaar Artz in 1915 [3] in Londen. Dus van een echte vertegenwoordiging in Nederland zelf was toen nog geen sprake.

Het zou na deze vermelding nog 6 jaar duren voordat Hazrat Inayat Khan voor het eerst voet op Nederlandse bodem zette. Het echtpaar Artz is dan – inmiddels gescheiden – alweer van het ‘Soefi-toneel’ verdwenen. Andere namen komen er voor in de plaats. Hubertus ‘Sirdar’ baron van Tuyll van Serooskerken, Apjar ‘Sirkar’ van Stolk, Salima van Braam, Rabia Robertson, Nico ‘Salar’ Kluwer, Eqbal Dawla van Goens van Beyma en Yusuf en Zuleikha van Ingen zullen de dominante figuren worden in het Nederlandse Soefi-landschap van de twintiger jaren.