Saida van Tuyll van Serooskerken – Willebeek Lemaire gezeten in haar daktuin (Anna Paulownastraat 78)

 

“(…) Saida van Tuyll richt bij notaris Hoogland de ‘Soefi Stichting Inayat Fundatie Sirdar’ op. (…) Het doel van de Stichting is het voortzetten van alle Soefi activiteiten in de AP, in de ruimste zin bewaren en gebruiken van alle documenten, geluidsbanden e.a. Soefi eigendommen, het verspreiden van Soefi literatuur. Saida benoemde de Stichting als enig erfgename en liet haar huis, vermogen en inboedel geheel aan de Stichting achter. (…) In haar testament geeft Saida verder aan dat zij de verwachting heeft dat Fazal eens het hoofd van de Soefi Beweging zal worden en als esoterisch hoofd van de AP beschouwd moet worden (zonder salaris)” [1]

 

Januari 1959. De foto is genomen op het dakterras van het pand aan de Anna Paulownastraat 78 in Den Haag.
V.l.n.r.: An Spierlet, Paula Fürtner de huishoudster van de AP, Nekbakht Furnée, Tahsim Iscora, Saïda van Tuyll, Fazal Inayat-Khan (16 jaar), Fazal’s vrouw Valia.

 

Eind februari vertrek het jonge echtpaar Fazal en Valia naar Amerika. Ze gaan wonen in Glendora, Californië, bij Ruth McKinley, een oude vriendin van Valia. Daar wordt op 14 mei hun eerste zoon geboren: Omar. [2]

Op 11 april van dit jaar overlijdt Khusnasib Elouis Hubner in Den Haag in de leeftijd van 65 jaar. Hij was vanaf 1934 de organisator van de jaarlijkse zomerschool en persoonlijk secretaris van Sheikh-ul-Masheik Maheboob Khan.

Khusnasib Hubner

 

In mei (precieze datum onbekend) vindt er weer een voorjaarconferentie plaats onder leiding van Pir Zade Vilayat Inayat-Khan. Onder de aanwezigen bevinden zich in ieder geval: Kafia Blaauw, Salima van Braam, Louis Hoyack, Lucy van Hoorn, Ameen Carp, Sabira van Hasselt, Zuleikha van Ingen, Gawery Voûte, de heer en mevrouw Adams, Mary en Ed van Leer, Ineke Leschot, Shireen Smit – Kerbert en Fazil de Vries Feyens. [3]

Lucy van Hoorn (l) en Shireen Smit – Kerbert (r) in gesprek tijdens de voorjaarsconferentie

 

Op 16 mei trouwen Subhan van Lohuizen en Zahuran (Pieta) van Beek tijdens een dienst in de Doopsgezinde Kerk in Deventer. Het huwelijk wordt ingezegend door Murshid Musharaff Khan; Karimbakhsh Witteveen houdt een toespraak. Shahzadi moet verstek laten gaan omdat ze dit voorjaar geopereerd is vanwege struma en verder moet herstellen. De huwelijksreis van het kersverse echtpaar gaat naar Villandry in Frankrijk, een dorpje ten westen van Tours.[4]

Onderstaande advertentie is uit Het Vaderland van die datum:

 

Op 11 juli 1959 vindt het huwelijk plaats tussen Karim (Kees) Koster en de Deense Subhani (Else) Gemmer in het stadhuis van Enschede, 12 juli is er een Eredienst in Den Haag waarbij Musharaff en Shazadi aanwezig zijn om het huwelijk in te zegenen.

 

 

De eerste Zomerschool onder de leiding van Pir-o-Murshid Musharaff Khan

De zomerschool van dit jaar wordt gehouden van 18 juli tot 4 augustus. Murshid Musharaff Khan heeft de leiding overgenomen, en houdt dan ook de openings- en slottoespraak. Het zomerschoolcomité staat onder leiding van Baron Bentinck. Zoals gebruikelijk vindt de Zomerschool weer plaats in de De Ruyterstraat 57 in Den Haag.

 

Shanavaz van Spengler is van mening (zo blijkt uit een brief van hem aan Saida van Tuyll uit november 1959)  dat met het overlijden van Murshid Ali Khan de Beweging in het Pir-loze tijdperk is aanbeland. Murshid Inayat Khan, zo redeneert hij, heeft geen Pir ingewijd om als zijn opvolger op te treden. Daarmee kunnen er ook geen Sheikhs en Khaliefs meer worden ingewijd. Met het uitsterven van de huidige functionarissen met deze titels zal ook deze groep verdwijnen. Bovendien had Inayat Khan ook de functie van hoofd van de Universele Eredienst, de Siraj-un-Munir. Er zullen dus in de toekomst, volgens Van Spengler ook geen sirajes en cherags meer kunnen worden benoemd. Een gebruik binnen traditionele oosterse soefi orden, waarbij nieuwe mureeds kunnen worden ingewijd voor het graf van een overleden Pir of voor zijn robe, wijst hij van de hand. Dit idee was geopperd door Saida van Tuyll na haar ontmoeting met een oosterse sheikh. Met dit alles, zo gaat hij verder, verdwijnen dus de Soefi Orde en de Universele Eredienst (Kerk). Wat overblijft, is een gezamenlijk streven naar wereldwijde broederschap en het persoonlijk uitdragen van de Message door alle volgelingen van Inayat Khan. Bij het streven naar broederschap kan de Soefi Beweging een voorbeeld nemen aan de ‘Morele Herbewapening’.

Ten tijde van het schrijven van deze brief [6] zijn er in het Soefi landschap drie dominante centra:

• de Frederik Hendriklaan met Mahmood, Musharaff en Shahzadi als leidende figuren
• de Anna Paulownastraat onder leiding van Saida van Tuyll
• Suresnes, de groep rondom Vilayat Khan

Shanavaz van Spengler

Een persoon als Gawery Voûte wilde zich in deze periode al bij geen van de drie groepen aansluiten. Ditzelfde kan gezegd worden van Shanavaz van Spengler. In 1965 vindt er nog een uitgebreide briefwisseling plaats tussen Van Spengler en Salamat Hoyack over de toekomst van de Soefi Beweging. Zie aldaar.

Op 22 november overlijdt Nurzadi Aysha Khanim (geboren C.J. Vodegel), de eerste vrouw van Mahmood Khan, vlak na de geboorte van haar dochter Aulia. Karimbakhsh Witteveen en Iman Kunst schrijven een In Memoriam in de Soefi Gedachte van december. De uitvaartdienst vindt plaats in de De Ruyterstraat 67, de locatie van de Zomerschool, waarna de teraardebestelling plaats vindt in het familiegraf op Oud Eik en Duinen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nurzadi Vodegel