Volledige kroniek van de Nederlandse Soefi historie: Periode van 1915 tot 2016

1965

De Dargah van Inayat Khan

Iman Kunst brengt in het voorjaar een bezoek aan de Dargah (Durgah) van Hazrat Inayat Khan in New Delhi. De graftombe bevindt zich in de nabijheid van het grote mausoleum van de grote Soefi heilige uit de 13e eeuw Sheikh Nizam ud-din Aulia. Het totale complex dat meerdere graven bevat, maakt onderdeel uit van een tamelijk armoedige wijk van New Delhi met zijn open riolen, vervuilde straten en armoedige onderkomens. Veel welgesteldere moslims zijn na de opdeling van India naar Pakistan vertrokken. Iman Kunst neemt een lokale aannemer in de arm om iets van de oude vervallen toegangspoort – naar het hof waar het graf van Hazrat Inayat Khan zich bevindt – te herstellen. [1]

Dit is ook het jaar dat er plannen ontstaan om rond de Dargah een Soefi centrum te stichten dat een centrale rol zal moeten vervullen  voor volgelingen van Murshid. Gepoogd wordt om voor de realisatie van de plannen de samenwerking te zoeken  met soefi’s van verschillende groepen en verschillende landen. In Nederland wordt overleg gevoerd door Karimbakhsh Witteveen, Saida van Tuyll, Gawery Voute, Ameen Carp en Musharaff Khan.

Ook Munira van Voorst van Beest (dan tijdelijk in Den Haag)  en Wazir van Essen (Zuid Afrika) spreken in hun onderlinge correspondentie over de mogelijkheid en wenselijkheid om van de Dargah een (Indiaas) Soefi Centrum te maken. Voorwaarde voor van Essen is daarbij dat er een lid van de Soefi Beweging ter plaatse woont om het Universele karakter van de Soefi Boodschap te bewaken. Hij denkt daarbij aan Hayat Bouman of anders Munira zelf. [2]

Saida van Tuyll schrijft aan Nekbakht Furnée op 28 november van dit jaar:

Lieve Nekbakht,
Gisteren hadden we een gezellige lezing van Munira [van Voorst van Beest] over de Urs in Ajmer (die gisteren aanving) met wat dia’s en muziek op band van de Urs, en dit was gevolgd door een beschrijving van Murshid’s graf. Ze legde ook uit wat er van gemaakt zou kunnen worden. (…) Ze doet goed werk en brengt wat beweging in de groepen. (…) Deze brief heeft een paar dagen op ‘t vervolg liggen wachten. Nu is het 1 November. Vandaag kwamen de Voûtes en Munira en Wite (Ameen) Carp om over de plannen bij Murshid’s graf te praten. Nog te vaag om er iets van te vertellen waar je wat aan hebt. [3]

 

Op 25 april vindt een Soefi Landdag plaats. een van de sprekers is Dhr van Praag. [4]

Op 28 juni overlijdt Murshida Salima van Braam op 82-jarige leeftijd. [5]

De Internationale Zomerschool vindt dit jaar plaats van 24 juli tot 10 augustus. Op het programma staan wederom alle gebruikelijke onderdelen: Universele Erediensten, lezingen, stiltes, Healing bijeenkomsten en bezoeken aan Oud Eik en Duin en Murad Hassil. Lezingen zijn er van Frau Dr. Bernoulli – Stiffler (Zwitserland), Karimbakhsh Witteveen, Sitara (Guliner) Brutnell, Shanti Jonker – Semmelink, Louis Hoyack, Mr. (Johan) Wretman (Zweden) en Miss Claire Mackail (Engeland). Muziek is er o.a. van het Weense kunstenaarsechtpaar Johan en Marion van Beek. Verder wordt er een bezoek gebracht aan ‘het atelier van de kunstenaar Reinder Visscher [6] en zijn vrouw, de handweefster.’ Reinder Visscher had op een van zijn rondreizen in het oosten een tekening gemaakt van het graf van Hazrat Inayat Khan.

De organisatie van de zomerschool is dit jaar in handen van Subhan van Lohuizen en Salim (Arjuna) Lange. Zij hebben deze taak overgenomen van Baron Bentinck die deze functie jarenlang heeft bekleed.

 

Op dinsdag 7 september vindt er een etentje plaats in de benedenzaal van de Soefi Darbar op het adres Banstraat 24 in Den Haag ter gelegenheid van Murshid Musharaff’s zeventigste verjaardag. Op onderstaande foto zien we Musharaff Khan geflankeerd door Munira Meijer – Nobel (links) en Shanti Jonker – Semmelink (rechts). Ter gelegenheid van zijn verjaardag krijgt hij van zijn mureeds een Perzisch tapijt aangeboden. Zie ook deze Brief.

 

 

Nieuwe centra

In twee centra worden de Soefi-activiteiten nieuw leven ingeblazen, Delft en Groningen. In Delft spreekt Karimbakhsh Witteveen op woensdag 27 oktober over ‘Het Soefisme en de zoekende mens’. Op zondag 31 oktober vindt er sinds vele jaren weer een Universele Eredienst plaats. De toespraak van Shahzadi Khan – de Koningh is getiteld: ‘Het Pad van Wijsheid’. Beide evenementen vinden plaats in de Stads Doelen aan de Weversdijk. Mej. J. Mayer wordt aangesteld als centrumleidster.

In Groningen is Ied Wiener – Cohen dan al een viertal jaren actief met het organiseren van bijeenkomsten en diensten. Op 10 oktober van dit jaar spreekt Subhan van Lohuizen in de dienst over het onderwerp ‘De Goddelijke Tegenwoordigheid’. [7]

Nieuwsblad van het Noorden van zaterdag 9 oktober 1965

 

Dit jaar vindt voor de eerste keer een conferentie plaats in ‘s Graveland in het landhuis ‘Land en Bosch’. Het is de plek waar vanaf dit jaar jaarlijks soefi-bijeenkomsten worden georganiseerd.

Land en Bosch in ‘s Graveland

 

In oktober vindt er een uitgebreide briefwisseling plaats tussen Salamat Hoyack en Shanavaz van Spengler. Het onderwerp is het esoterisch leiderschap van de Soefi orde. Van Spengler blijft bij zijn opvatting dat de Soefi Beweging zich moet beperken tot de Boederschaps activiteit omdat Pir-o-Murshid Inayat Khan geen opvolger heeft benoemd. Daarmee kunnen verdere inwijdingen in de Soefi Orde en ordinaties in de Universele Eredienst niet meer plaatsvinden. Het aantal Shaikhs en Khalifs door Murshid persoonlijk ingewijd en de Seraj’s en Cherags door hem geordineerd, zal de komende jaren uitsterven zo redeneert hij. Daarmee verdwijnen noodzakelijkerwijs de Innerlijke School en de Universele Eredienst als activiteit. Sowieso heeft Murshid in een van de Broederschaps-lezingen betoogd dat de Broederschapsactiviteit de meest belangrijke voor de wereld is en altijd vooraf dient te gaan aan devotie en esoterie. Hoyack hanteert het ‘utiliteitsbeginsel’. Uit noodzaak (er was in 1927 geen opvolger aangewezen) moesten de mureeds destijds wel zelf een opvolger kiezen. Innerlijke School en Universele Eredienst zijn een noodzaak. Zonder deze essentiele elementen  is de Soefi Beweging niet meer dan een van de vele ‘clubjes’ die zich met wereldbroederschap bezighoudt en verliest het zijn recht van bestaan. [8]

Dit jaar wordt ook de naderende definitieve afscheiding van Vilayat van de Soefi Beweging (1968) voelbaar. Wazir van Essen in Zuid Afrika twijfelt waar zijn loyaliteit zal moeten liggen getuige zijn brief aan Munira van Voorst van Beest van 16 november van dit jaar:

Wij blijven hier voorlopig nog maar zg. “neutraal” in de splitsing en nemen het standpunt in: wij kunnen ons niet bij een van de twee Bewegingen aansluiten. Ik vrees dat Vilayat helemaal de verkeerde kant uitgaat; Musharaff lijkt mij veel meer serieus, maar is hij ruim genoeg om alle volgelingen van Murshid lief te hebben?

Er is dit jaar al druk overleg met de architect Van Emden over een ontwerp voor een te bouwen tempel in Katwijk aan Zee. Het eerste ontwerp viel overigens buiten de toelaatbare maten.