Volledige kroniek van de Nederlandse Soefi historie: Periode van 1915 tot 2016

1929

Met een Universele Eredienst vindt in Den Haag de officiële opening plaats van de ‘Kerk van Allen’ door Sirdar van Tuyll van Serooskerken op 20 januari 1929. Saïda van Tuyll en Eqbal Dawla van Goens treden op als cherag. De architect van het gebouw is de mureed Piet Kramer. De kerk is gebouwd tegen het woonhuis van Van Tuyll aan de Anna Paulownastraat 78 in Den Haag. Er zijn 225 zitplaatsen. De muren zijn aan de binnenzijde voorzien van een witte pleisterlaag, de vloer is bekleed met kokosmatten. Via het plafond komt daglicht naar binnen door de ramen van een rechthoekig bouwwerk. De geschenken van de mureeds ter gelegenheid van de opening bestaan uit een zilveren kaarsenaansteker, een leren boek met goudopdruk om de nieuw geordineerde cherags in bij te schrijven, een zilveren kandelaar en twee zilveren bekers die dienst zullen doen bij bruiloften. De heer Van Eybergen overhandigt de geschenken op de avond van 16 januari vergezeld van een toepasselijk woordje. Op vrijdagochtend 18 januari wordt de zaal ingezegend, twee dagen later gevolgd door de genoemde eredienst waarbij de kerk geheel gevuld was met mureeds uit het hele land en vele geïnteresseerden. Diezelfde middag om 15.00 uur werd het eerste huwelijk gesloten in deze zaal tussen de heer en mevrouw William Stenfert.  [1]

Uit de Arnhemse Courant van 6 februari 1929

14 en 15 juni. Belangrijke vergadering van de Jamiat Am Council [2] waarbij de meerderheid instemde om Maheboob Khan te benoemen tot esoterisch leider van de Soefi Beweging en daarmee tot opvolger van Hazrat Inayat Khan. Tegenstemmers waren Sirdar Van Tuyll, Sarferaz Meyer de Reutercrona, Mumtaz Armstrong, Mw. Kjösterud en Shabaz Best. Zij verlieten allen kort daarop (sommigen tijdelijk) de Soefi Beweging. Sirdar Van Tuyll blijft tot zijn dood een onafhankelijke koers varen. Zie ook: Salima van Braam aan de mureeds in Amsterdam juni 1930

Op 14 juni wordt in Amsterdam het huwelijk ingezegend tussen Fatah van Seters en mejuffrouw Pieters. Het huwelijk vindt plaats in de ‘Kerk van Allen’ Keizersgracht 580, het pand van de Nederlandse Vrouwenclub [3]. Salima van Braam leidt de dienst en spreekt over het thema: ‘In een oosterse rozentuin’. Het altaar is gedecoreerd met veel bloemen, roze rozen en witte lelies. De zaal was geheel gevuld met bezoekers. Fatah was al een bezoeker van de zomerscholen in Suresnes en zal eind jaren veertig Wil (Azim) van Beek opvolgen als redacteur van het tijdschrift: ‘Mededelingen van de Soefi Beweging Nederland, de voorloper van de Soefi Gedachte. Een deel van de huwelijksreis brengt het kersverse echtpaar door op de zomerschool in Suresnes. [4]

 

Het pand aan de Keizersgracht waar vanaf 1923 de Nederlandse Vrouwenclub was gehuisvest

en waar het Soefi Centrum van Amsterdam vanaf 1929 een aantal jaren haar ‘Kerk van Allen’ had gevestigd.

 

Het pand van de Nederlandse Vrouwenclub is in deze jaren het fysieke hart van het Amsterdamse centrum. Naast de Universele Erediensten vinden in dit gebouw de broederschapslezingen plaats. Zo houdt Zuleikha van Ingen in dit jaar een lezing met als thema: ‘De Soefi Boodschap’. Kadir van Lohuizen is in deze periode leider van de Wereld Broederschap van de Soefi Beweging. Ook de bijeenkomsten rondom kerst en oud-en-nieuw vinden hier plaats. [5] In het Algemeen Handelsblad van vrijdag 8 november 1929 lezen we:

Groepsfoto van de deelnemers aan de Zomerschool van 1929. Op de achtergrond zien we de Lecture Hall die in 1925 werd gebouwd. 

 

Willie de Koningh (de latere Murshida Shahzadi) arriveert in Amsterdam om daar te gaan studeren. Ze raakt bevriend met haar medestudente Elisabeth Keesing. In de jaren ’30, inmiddels allebei door Salima van Braam ingewijd tot mureed, bezoeken ze samen de klassen van het centrum Amsterdam. [6]

Salima van Braam volgt dit jaar Sirdar van Tuyll op als Nationaal Vertegenwoordiger van Nederland. Onder haar leiding wordt het centrum Amsterdam tot een onafhankelijk centrum gemaakt. In het bestuur van de Soefi Beweging Nederland zitten Salima van Braam (president), Kadir van Lohuizen (vice-president), Manohary Voûte (secretaris) en Dildar Hartsuiker (penningmeester).

Vanaf 12 september start het nieuwe soefi seizoen in Nederland. De groep van Van Stolk in Den Haag houdt diensten in Pulchri Studio aan het Lange Voorhout. In deze zaal is ruimte voor 125 mensen. (In 1933 zullen ze tot de oorlog de beschikking krijgen over een pand in de Bazarstraat 20.) De ruimte wordt op 6 oktober in gebruik genomen met het houden van een Universele Eredienst. De cherags zijn Shanavaz van Spengler, de heer Eggink  en Nakib Clara Bhakti Eggink – van Stolk (spreekster). De preek gaat over ‘De Essentie van Religie’. Andere cherags van het centrum zijn: mevrouw Blaauw en de mejuffrouw Baak. Gatha klassen worden op maandagavond gehouden bij mevrouw van en op dinsdagavond  bij mevrouw Bhakti Eggink – van Stolk. Healinggroepen worden afwisselend geleid door Shanavaz van Spengler en Barones Wassenaer van Rosande.

Het centrum Amsterdam opent het seizoen reeds op 8 september met een Universele Eredienst waarin Siraja Salima van Braam spreekt over ‘The Message of Joy’. Gemiddeld worden de diensten in Amsterdam door zo’n 30 tot 50 personen bezocht. Vaste cheraga’s zijn Fatima Cnoop – Koopmans en Manohary Voûte. Op 13 oktober worden twee kinderen van mevrouw Narbada Kerbert opgenomen in de Universele Eredienst. Er vinden elke week 3 gatha-klassen plaats. Twee door Salima van Braam en één afwisselend door Dr. L van Hoorn en mevrouw Manohary Voûte.

Rotterdam houdt haar eerste Universele Eredienst op 1 oktober. De cheraga Rabia Robertson spreekt over het thema ‘Aan de voeten van de Meester’.

De Wereld Broederschap is in handen van Azmat Faber. Yusuf van Ingen wil in het kader van deze activiteit dit seizoen een aantal openbare lezingen verzorgen.

In Arnhem houdt mevrouw Gerretsen wekelijkse Gatha klassen. [6]

Mevrouw Salima van Braam bezoekt in december voor drie dagen het centrum Rotterdam.  Ze geeft een aantal interview, geeft een aantal mensen ‘bayat’ (inwijding) en ordineert twee nieuwe cherags: mevrouw Tjebbes en de heer Phirooz Pool.

In oktober van dit jaar vindt in New York de beurskrach plaats, gevolgd door de Grote Depressie van de jaren dertig. Ratan Witteveen – de Vries Feijens vertelt dat ook haar ouders het grootste deel van hun vermogen als gevolg van deze wereldwijde crisis zijn kwijtgeraakt. Het tweede deel van haar jeugd maakt het gezin in armoede door. [7] Het merendeel van de Soefi’s van de jaren ’20 en ’30 waren welgesteld; mensen van adel of rijke patriciërs. Het is onduidelijk of ook andere families getroffen werden.

Op 19 december worden in Den Haag de heer Fatayab Lugt en mejuffrouw Bakhtavar Baak tijdens een Universele Eredienst in de echt verbonden. Cherag(a)s zijn Sirkar van Stolk, Shanavaz van Spengler en Bhakti Eggink. Kafia Blaauw en Wazir van Essen waren twee van de getuigen. Aan het begin en het einde van de dienst brengt Ali Khan enkele liederen ten gehore. Het echtpaar Lugt – Baak zal later het centrum Enschede / Twente gaan leiden.